آنچه درباره شورای نگهبان باید بدانیم

 یکی از مهمترین نهادهای حکومتی در نظام مقدس جمهوری اسلامی که وظیفه حفاظت از قانون اساسی را دارد نهاد شورای نگهبان است. در اکثر کشورها این نهاد به نوع و اسامی دیگری وجود دارد، مانند: دادگاه قانون اساسی، شورای قانون اساسی، دیوان قانون اساسی، که تفاوت هایی با هم  دارند، ولیکن از نظر مسئولیت و ساختار با یکدیگر شباهت دارند.

          این نهاد قانونی در نظام جمهوری اسلامی دارای اهمیت ویژه ای است، تا جایی که اگر در کنار مجلس قانونگذار نباشد، مصوبات مجلس شورای اسلامی فاقد اعتبار خواهد بود. علت بوجود آمدن و تأسیس نهاد فوق 2 مسئله است:

- صیانت از قانون اساسی  

- پاسداری و نگهبانی از احکام اسلام  

به همین دلیل این نهاد به نام «شورای نگهبان» نام گذاری شده است.

          مجوز تأسیس این نهاد، «اصل 91 قانون اساسی» است، که اشعار دارد: «به منظور پاسداری از احکام اسلامی و قانون اساسی از نظر عدم مغایرت مصوبات مجلس شورای اسلامی با آنها، شورایی به نام شورای نگهبان ... تشکیل می شود ... ».

          البته باید متذکر شد که پیش بینی «نظارت بر قوانین و قانون گذاری» در حقوق ایران به قبل از انقلاب اسلامی ایران و در تدوین اولین قانون اساسی ایران به زمان مشروطیت بر می گردد، که در اصل 2 متمم قانون اساسی مشروطه و جهت اطمینان از شرعی بودن مصوبات مجلس شورای ملی آمده بود: «مجلس مقدس شورای ملی که با وجود و تأیید حضرت امام عصر عجل اله تعالی فرجه و بذل مرحمت اعلیحضرت شاهنشاه اسلام خلداله سلطانه و مراقبت حج اسلامیه کثیراله امثالهم و عامه ملت ایران تأسیس شده است، باید در هیچ عصری از اعصار مواد قانونیه آن مخالفتی با قواعد مقدسه اسلام و قوانین موضوعه حضرت خیرااونام صلی اله علیه و آله و سلم نداشته باشد و معین است که تشخیص مخالفت قوانین موضوعه با قواعد اسلامیه بر عهده علمای اعلام ادام اله برکات وجودهم بوده و هست لهذا مقرر است در هر عصری از اعصار هیئتی که کمتر از پنج نفر نباشد از مجتهدین و فقهای مقدسین که مطلع از مقتضیات زمان هم باشند، به این طریق که علمای اعلام و حجج اسلام مرجع تقلید شیعه اسلام بیست نفر از علما که دارای صفات مذکور باشند معرفی به مجلس شورای ملی بنمایند، پنج نفر از آنها را یا بیشتر به مقتضای عصر، اعضای مجلس شورای ملی بالاتفاق یا به حکم قرعه تعیین نموده به سمت عضویت بشناسند تا مواردی که در مجلسین عنوان می شود به دقت مذاکره غوررسی نموده هر یک از آن مواد معنونه که مخالفت با قواعد مقدسه اسلام داشته باشد طرح و رد نمایند که عنوان قانونیت پیدا نکند و رای این هیئت علما در این باب مطاع و متبع خواهد بود و این ماده تا زمان ظهور حضرت حجت عصر عجل اله فرجه تغییر پذیر نخواهد بود».